بحران کرونا در کشور و اظهارنظرها و هشدارهای متخصصان رژیم نسبت به گسترش و فراگیری آن و از سوی دیگر ناکارآمدی دولت آخوند روحانی و قرار گرفتن نظام ولایت در گرداب ابر بحرانهای دامنگیر آن، موضوعی است که هر روز روزنامه‌های حکومتی به آن می‌پردازند و نسبت به آن هشدار می‌دهند.
روزنامه شرق به‌نقل از مصطفی معین نوشت: زیرساختها و تجارب مدیریت بحران در کشور ما با وجودی که یکی از ۱۰کشور حادثه‌خیز دنیا هستیم، ضعیف و ابتدایی است و وزارت بهداشت نیز جزیی از همین سیستم بوده و از آن تأثیر می‌پذیرد.
وی با اشاره به بی‌توجهی نسبت به جامعه پزشکی گفت: از دلایل این تلفات و هزینه سنگین جامعه پزشکی کشور که بیشتر از میانگین جهانی است، فقدان امکانات اولیه حفاظت از این متولیان و مدافعان سلامت بود که نشان‌دهنده نداشتن یک برنامه جامع ملی و اولویت‌گذاری در توزیع منابع و تجهیزات ایمنی در رویارویی با حوادث، سوانح و همه‌گیریهای ویروسی و میکروبی است.
معین با اشاره به شیوع کرونا در زمستان ۹۸ و پنهان‌کاری رژیم در این باره نوشت: تشخیص دیرهنگام یا کتمان انتقال آلودگی ویروسی کرونا به کشور بنا بر ملاحظات مختلف و نیز عدم رعایت دقیق و قاطع پروتکل‌های بهداشتی در مدیریت بحران کرونا از جمله در قرنطینه قرار‌دادن شهرها و مناطق آلوده، محدودکردن سفرهای شهری و بین‌شهری، جداسازی و فاصله‌گذاری اجتماعی و تأمین ابزار و لوازم تشخیصی- بهداشتی قابل دسترس برای عموم جهت کنترل دامنه انتقال و سرایت عفونت کرونا از دیگر ضعفهایی است که شایان یادآوری و حائز اهمیت است.
وی افزود: این ضعفها قبل از آن که مربوط و محدود به وزارت بهداشت باشد، مربوط به غلبه رویکردهای پوپولیستی، ابزاری و غیر‌علمی در سیاست‌ها و اقدامات دولت، اولویت ندادن به حقوق شهروندی و سلامت شهروندان و هم‌چنین بی‌ثباتی در تصمیمات و اقدامات انجام شده است؛ از جمله تا مدتی رویکرد ایمنی جمعیتی (Herd immunity) یعنی در انتظار مبتلا شدن ۶۰ تا ۷۰درصد افراد جامعه بودن و توقف فرایند گسترش آلودگی ویروسی به‌دلیل ایجاد مصونیت، مورد توجه مسئولان اجرایی بود؛ در صورتی‌که این سیاست اولاً باعث مرگ‌ومیر بسیار می‌شود و ثانیا ثابت شده که ابتلا به بیماری کووید۱۹ باعث ایمنی پایدار در بیماران نمی‌شود.
معین با اشاره به سخنان آخوند روحانی و با عنوان «دوگانه‌های کاذبی هم‌چون سلامت و اقتصاد» اضافه کرد: مطرح کردن دوگانه‌های کاذبی هم‌چون سلامت و اقتصاد از سوی رئیس محترم دولت، منطقی صحیح و توجیهی ندارد؛ ناآگاهی، شتاب‌زدگی و روزمرگی مدیریتی موجب خوش‌باوری و اظهارات غیرواقع‌بینانه می‌شود که پیامدهایی ناگوار و خسارت‌بار مانند بی‌اعتمادی بیشتر جامعه و کاهش بیش‌از‌پیش سرمایه اجتماعی دولت را در پی دارد.
به فاصله کوتاهی، با این‌گونه اظهارات ضد‌و‌نقیض و به‌اصطلاح یکی به میخ و یکی به نعل زدن رئیس محترم دولت و برخی عناصر غیرمسئول سیاسی یا روحانی، جامعه به ویروس مخرب بی‌اعتمادی و جدی نگرفتن خطر ویروس مخوف کرونا دچار شد.
وی گفت: تعداد مبتلایان در کشور ممکن است چند برابر آمار اعلام‌شده باشد. حال اگر آزمون تشخیص مولکولی PCR در سطح همگان برای غربالگری انجام شود، تعداد مبتلایان دقیق‌تر محاسبه خواهد شد.
معین در ادامه افزود: عادی نشان دادن اوضاع از سوی مسئولان سیاسی و دولتی که با توجیه پیشگیری از تشویش اذهان عمومی است، هم اظهارات گوناگون افراد غیر‌کارشناس و غیرمسئول و تغییر سریع و پی‌درپی سیاست‌های اجرایی و بهداشتی و محدودیت‌های اجتماعی که باعث سردرگمی، بی‌اعتمادی یا عادی‌انگاری جامعه می‌شود و نیز پایین‌بودن سطح سواد سلامت مردم همگی تأثیرگذار بوده‌اند.
اجمالاً به‌نظر می‌رسد که بحران فراگیر کرونا تاکنون سرپوشی بر مطالبات جامعه بوده است ولی این وضعیت در میان‌مدت و تا مدت طولانی ادامه نخواهد داشت.
گسترش فقر و فلاکت و بی‌کاری، افت شاخصهای بهداشت و تغذیه به‌ویژه در کودکان، توسعه آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد، خشونت و اعتراضات به‌ویژه در شرایط تداوم تحریم اقتصادی غرب نیز قابل پیش‌بینی است. در چنین زمینه اجتماعی و سیاسی، فعالیت‌های مدنی هم می‌تواند تحت‌الشعاع قرار گیرد و دچار رکود و محدودیت شود.
معین با اشاره به سرپوش گذاشتن بر مشکلات جامعه برای انتخابات ۱۴۰۰ اضافه کرد: در شرایطی که دولتها کارآمدی، مقبولیت اجتماعی و در نتیجه اعتماد‌به‌نفس لازم را ندارند، بی‌تدبیری و رویکرد مبتنی بر دامن‌زدن به اختلافات داخلی، تنگ‌تر کردن فضای سیاسی و اجتماعی و اعمال فشار بیشتر بر فعالان دانشجویی، کارگری، رسانه‌یی و مدنی را انتخاب می‌کنند. این تدبیر می‌تواند در کوتاه‌مدت مثلا برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ مؤثر باشد ولی موجب مزمن شدن درد‌ها و بحرانهای فرهنگی و اجتماعی و حتی اخلاقی و نیز رکود در عرصه‌های سیاسی مثل مشارکت مردم در انتخابات و حتی گسترش فساد و رکود اقتصادی، کاهش اقتدار و امنیت ملی و تشدید تهدیدات خارجی خواهد شد.
وی گفت: اعتراضات مردمی فقط به‌خاطر بحران اقتصادی نیست، بیشتر از آن به‌دلیل ناکارآمدی‌ها، بی‌صداقتی‌ها، فساد اداری و حکومتی، تبعیض و نابرابری و بی‌اعتمادی به گفته‌ها و عملکرد دولت و مسئولان است.
در شرایطی که دولتها کارآمدی، مقبولیت اجتماعی و در نتیجه اعتماد‌به‌نفس لازم را ندارند، بی‌تدبیری و رویکرد مبتنی بر دامن‌زدن به اختلافات داخلی، تنگ‌تر کردن فضای سیاسی و اجتماعی و اعمال فشار بیشتر بر فعالان دانشجویی، کارگری، رسانه‌یی و مدنی را انتخاب می‌کنند. این تدبیر می‌تواند در کوتاه‌مدت مثلا برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ مؤثر باشد ولی موجب مزمن‌شدن درد‌ها و بحرانهای فرهنگی و اجتماعی و حتی اخلاقی و نیز رکود در عرصه‌های سیاسی مثل مشارکت مردم در انتخابات و حتی گسترش فساد و رکود اقتصادی، کاهش اقتدار و امنیت ملی و تشدید تهدیدات خارجی خواهد شد.
و در پایان اضافه کرد: اعتراضات مردمی فقط به‌خاطر بحران اقتصادی نیست، بیشتر از آن به‌دلیل ناکارآمدی‌ها، بی‌صداقتی‌ها، فساد اداری و حکومتی، تبعیض و نابرابری و بی‌اعتمادی به گفته‌ها و عملکرد دولت و مسئولان است.
روزنامه ستاره صبح نیز به‌نقل از محمدرضا محبوب‌فر – جامعه‌شناس و متخصص اپیدمیولوژی نوشت: مردم که به‌دلیل قرارگیری در شرایط ابر بحران، با حجم قابل توجهی از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی مواجه‌اند، قادر به تصمیم‌گیری درست در این شرایط نیستند و ممکن است خیر اجتماعی را هم تشخیص ندهند.
این‌که گفته شود مردم پروتکل‌ها را رعایت نکردند و با برگزاری برخی مراسم‌ها یا انجام سفرهای غیرضروری، باعث گسترش بیماری شدند، درست نیست و از قصور مسئولیت دولت در عدم مدیریت جامعه نمی‌کاهد.
محبوب‌فر افزود: مطابق آمارها در همین تعطیلات گذشته، چیزی حدود ۳ تا ۴میلیون تردد در سطح کشور صورت گرفت. اما در این شرایط فقط نمی‌توان مردم را مقصر دانست. بلکه نقش تصمیم‌گیران نیز برای مدیریت و کنترل جامعه مهم است.
در چنین شرایطی که در کشور حاکم است و نرخ مبتلایان و مرگ‌ومیرها نسبت به میانگین جهانی مناسب نیست، واضح و مبرهن است که اگر صرفاً به توصیه کردن و تذکر اکتفا شود، مردم نخواهند توانست خیر و صلاح عمومی را تشخیص دهند. بنابراین در تعطیلات اخیر دولت باید به این موضوع ورود می‌کرد و اصلاً هر گونه تردد و سفر را ممنوع اعلام می‌کرد.
